مطالعات فقهی - قرآنی در عصر پیامبر

نویسندگان

سید ابراهیم سجادی

چکیده

سیر تاریخی »آیات الأحکام« در عصر پیامبر (ص) مورد بررسی قرار گرفته است. آیات الأحکام عمدتاً مدنی و پاسخ گوی حوادث و رخدادهایی هستند که در جامعه اسلامی آن روز، اتفاق افتاده است. با توجّه به عمق معانی آیات، پیامبر (ص) موظف بود پاره ای از حقایق و به ویژه جزئیّات احکام دینی را برای مردم تبیین و تفسیر کند. ممنوعیّت تدوین حدیث نبوی پس از رحلت پیامبر (ص) و عدم ظرفیّت یکسان اصحاب پیامبر (ص) در دریافت تفسیر قرآن و از جمله آیات الأحکام، دلایل مؤثّر در محدودیّت روایات آیات الأحکام پیامبر (ص) است. البته دانش تفسیر به جامانده از پیامبر (ص) نزد علی (ع) و سایر امامان (ع) به صورت کامل وجود داشت هر چند در کتب فقهی عامه به دلیل اختناق اموی، روایات علوی اندک می نماید. پیامبر (ص) با چهار شیوه: تطبیق آیه بر شأن نزول، آموزش عملی، شرح آیات و استدلال به آیه در فروع فقهی، آیات الأحکام را تفسیر می کرد. گونه های مختلف استدلال پیامبر (ص) به آیات، مبتنی بر قواعد و مبانی عام و کلی مانند: الغاء خصوصیّت مورد، بهره گیری از اطلاق و استدلال به عطف بوده است. سیره پیامبر (ص) در تفریع و تطبیق آیات الأحکام بر فروع و موارد جزئی، به مسلمانان می آموخت که فهم احکام و شریعت از قرآن راهی گشوده است و آنان برای یافتن نیاز فقهی شان باید به قرآن مراجعه کنند. تاریخ، مواردی از اجتهاد صحابه و تأیید پیامبر (ص) را ثبت کرده است. بنابراین، عصر پیامبر (ص) را می توان آغاز دوره فهم تفسیری مسلمانان از قرآن و »آیات الأحکام« دانست.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مطالعات فقهی - قرآنی در عصر تابعان

 سیر تاریخى »آیات الأحکام« در عصر تابعین مورد بررسى قرار گرفته است. عصر تابعین، عصر شکوفایى و گسترش فقه قرآنى به شمار مى‌آید. در این برهه، دگرگونى‌هایى در پژوهشهاى فقهى - قرآنى پدید آمد و در بستر آن، نهال مذهبهاى فقهى شکوفه زد و رو به رشد نهاد. مهم‌ترین آموزگاران صاحب مکتب تابعین، امام على(ع)، ابى بن کعب و ابن مسعود بوده‌اند.  در زمان تابعین، گرایشهاى گوناگون کلامى سیاسى و فقهى شکل گرفت. فاصله...

متن کامل

مطالعات فقهی - قرآنی در عصر تابعان

سیر تاریخی »آیات الأحکام« در عصر تابعین مورد بررسی قرار گرفته است. عصر تابعین، عصر شکوفایی و گسترش فقه قرآنی به شمار می آید. در این برهه، دگرگونی هایی در پژوهشهای فقهی - قرآنی پدید آمد و در بستر آن، نهال مذهبهای فقهی شکوفه زد و رو به رشد نهاد. مهم ترین آموزگاران صاحب مکتب تابعین، امام علی(ع)، ابی بن کعب و ابن مسعود بوده اند.  در زمان تابعین، گرایشهای گوناگون کلامی سیاسی و فقهی شکل گرفت. فاصله م...

متن کامل

نگاهی به بحثهای فقهی- قرآنی در عصر صحابه

 سیر تاریخى »آیات الأحکام« در عصر صحابه مورد بررسى قرار گرفته است. پس از رحلت پیامبر(ص)،حفظ و حراست قرآن از هر گونه تحریف و تبیین و تفسیر آیات قرآن از مهم‌ترین مسؤولیّت‌هاى صحابه در ارتباط با قرآن، تلقّى مى‌شد.آیات الأحکام نیز به عنوان بخشى از آیات مورد توجه صحابه قرار داشت.شمارى از صحابه با دانشهاى قرآنى و تفسیر قرآن آشنا بودند و على(ع) به عنوان سرآمد این افراد شناخته مى‌شد. آن حضرت با استناد به...

متن کامل

نگاهی به بحثهای فقهی- قرآنی در عصر صحابه

سیر تاریخی »آیات الأحکام« در عصر صحابه مورد بررسی قرار گرفته است. پس از رحلت پیامبر(ص)،حفظ و حراست قرآن از هر گونه تحریف و تبیین و تفسیر آیات قرآن از مهم ترین مسؤولیّت های صحابه در ارتباط با قرآن، تلقّی می شد.آیات الأحکام نیز به عنوان بخشی از آیات مورد توجه صحابه قرار داشت.شماری از صحابه با دانشهای قرآنی و تفسیر قرآن آشنا بودند و علی(ع) به عنوان سرآمد این افراد شناخته می شد. آن حضرت با استناد به ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای قرآنی

جلد ۱، شماره ۳، صفحات ۱۰۵-۱۲۶

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023